Η ζωή με τον Λακάν

Γιατί τα χαρακτηριστικά της σοφής γυναίκας να είναι τόσο σηµαντικά για τη νέα και γιατί η σοφία και η ζωτικότητα της νέας να είναι τόσο σηµαντικές για τη γεροντότερη; Μαζί συµβολίζουν δύο ουσιαστικές πλευρές που εντοπίζονται στην ψυχή κάθε γυναίκας µεµονωµένα· γιατί η ψυχή της γυναίκας χάνεται στα βάθη του χρόνου και το πνεύµα της είναι αιώνια νέο... αυτά τα δύο µαζί συνθέτουν το "να είσαι νέα ενώ γερνάς, γριά όσο είσαι νέα" . Η ψυχαναλύτριαClarissa Pinkola Estés ξυπνάει τα πανάρχαια πνεύµατα, τις παλιές ψυχές, εκείνες που κοιµούνται στους κορµούς των δέντρων, στο δάσος, στα ρέματα και στους καταρράχτες.

Η μητέρα που καταπιέζει τη γυναίκα -όπως συνέβαινε στην πατριαρχική εκδοχή της μητρότητας- ή η γυναίκα που αρνείται τη μητέρα -όπως συμβαίνει στην υπερμοντέρνα εποχή μας- δεν είναι δύο απεικονίσεις της μητέρας, αλλά δύο αποκλίσεις της εξίσου παθολογικές. Αυτό το βιβλίο στέκεται σε αυτό, χωρίς καθόλου ωστόσο να σκοπεύει να περιορίσει τη μητρότητα στην παθολογία της. Η διδασκαλία του Λακάν έδειξε πως η υπόσταση της επιθυμίας της γυναίκας ως μη εξ ολοκλήρου απορροφημένης σε αυτή της μητέρας είναι η ουσιαστική προϋπόθεση ώστε η επιθυμία της μητέρας να μπορεί να είναι δημιουργική. Μόνο αν το βλέμμα της μητέρας δεν επικεντρώνεται αποκλειστικά στην ύπαρξη του παιδιού, η μητρότητα μπορεί να ολοκληρώσει τη λειτουργία της. Είναι αυτό που καθημερινά διδάσκει η ψυχανάλυση: Μόνο αν η μητέρα δεν είναι όλη μητέρα, το παιδί μπορεί να βιώσει την απουσία αυτή που καθιστά δυνατή την είσοδο του στον κόσμο των συμβόλων και του πολιτισμού". Η απουσία της μητέρας είναι εξίσου σημαντική με την παρουσία της.

«Όταν, τον 19ο αιώνα, ανακαλύφθηκε ο ωκεανός του Ασυνείδητου, ο Φρόυντ, προσεγγίζοντας τη νήσο της Απώθησης, προαισθάνθηκε ότι μακριά, μέσα στην ομίχλη, σχηματίζονταν οι απόκρημνες ακτές του "Βράχου της βιολογίας". Οι νευροεπιστήμες όμως εκείνης της εποχής απαγόρευαν την πλεύση προς αυτά τα άγνωστα νερά. Σήμερα, χάρη στις τεχνικές της νευροαπεικόνισης και στα ηθολογικά δεδομένα, τα βάθη αυτά μπορούν να εξερευνηθούν. Ο ερευνητής ανακαλύπτει τότε ένα άλλο ασυνείδητο, βιολογικό αυτή τη φορά, που διαφέρει από το φροϋδικό και ταυτόχρονα συνδέεται με αυτό με έναν τρόπο συγκρουσιακό, όπως δυο άλογα που τραβούν το ίδιο άρμα προς αντίθετες κατευθύνσεις».

Τα γηρατειά δεν είναι ένα τυχαίο γεγονός. Είναι ένα απαραίτητο στοιχείο της ανθρώπινης συνθήκης, σχεδιασμένο από την ψυχή. Η γήρανση είναι εγγεγραμμένη στη φύση μας. Κι όμως μας προκαλεί εντύπωση που η ανθρώπινη ζωή εκτείνεται πολύ πιο πέρα από την αναπαραγωγική ηλικία και αντέχει περισσότερο στον χρόνο απ' ό,τι οι μύες και οι αισθήσεις μας. Για να προσεγγίσουμε τα γηρατειά, χρειαζόμαστε εμπνευσμένες ιδέες, που θα μιλήσουν γι' αυτά με ένα πνεύμα αντάξιό τους. Αυτή την οπτική θα συναντήσετε σε τούτο το βιβλίο, μια οπτική που υπόσχεται να αναζωογονήσει τη σκέψη του αναγνώστη με ένα λουτρό εσωτερικής γνώσης, ικανής να επηρεάσει βαθιά και μόνιμα τη μετάβαση στα ύστερα χρόνια.